به دنیای روانشناسی رنگ ها خوش آمدید
تصور جهان بدون رنگ و تنها با سایههای تیره و روشن خاکستری واقعا کسلکننده است. رنگها این قدرت را دارند که به ما آرامش دهند، باعث ارتباط ما با جهان اطراف باشند و احساسات مختلف را به ما منتقل کنند. رنگها میتوانند احساساتی را بیان کنند که قابل گفتن با کلمات نیستند. هنرمندان و طراحان داخلی بر این باورند که رنگ میتواند به طور چشمگیری بر خلق و خو، احساسات و عواطف افراد تاثیر بگذارد. اما شناخت رنگ، روانشناسی آن و انتخاب رنگ مناسب در جای مناسب برای انتقال درست احساسات اهمیت خاصی دارد. این همان موضوعی است که در این مطلب به آن خواهیم پرداخت.
اثرات روانشناختی رنگ
این که رنگها چه قدرتی دارند و چه تاثیری بر بدن و روان ما دارد تا حدود بسیار تاثیر گرفته از ذهن، تجربه و فرهنگ ما است. چطور؟ به عنوان مثال رنگ سفید در بسیاری از کشورها رنگ پاکی است ولی در بعضی از کشورهای شرقی نمادی برای عزاداری است. یا به عنوان مثال رنگهای گرم مثل قرمز، نارنجی و زرد ممکن است احساسات شور شوق تا خشم را برانگیخته کنند. یا طیف رنگی سرد مثل آبی، بنفش و سبز غالباً آرام توصیف میشوند، اما همچنین میتوانند احساس غم یا بیتفاوتی را در ذهن تداعی کنند.
معنای رنگها در ذهن چگونه است؟
از آنجا که رنگ بر حافظه تاثیر میگذارد، مهم است که بدانید رنگهای مختلف چه معنا یا نمادی در ذهن دارند. به طور خلاصه:
- قرمز نماد شور، عصبانیت، خطر و قدرت
- سبز نماد دوستدار محیط زیست، صلح، رشک، حسادت، باروری و بهبودی
- آبی نماد صلح، سرما، دانش و اعتماد
- آبی تیره نماد صداقت، دانش، قدرت و جدیت
- سفید نماد احترام، پاکی، تولد، سادگی، پاکیزگی، صلح، فروتنی، دقت، بیگناهی، جوانی، برف، ازدواج، مرگ (بعضی فرهنگهای شرقی) و سرما
- سیاه نماد قدرت، پیچیدگی، رسمیت، ظرافت، ثروت، رمز و راز، ترس، شر، ناراحتی، عمق، غم، پشیمانی، خشم، گمنامی، عزاداری، مرگ، ریاضت و کنارهگیری.

- بنفش نماد معنویت، خرد، هوش و سلطنت، روشنگری، عزت و اعتدال.
- زرد نماد انرژی، طراوت و هوش
- صورتی نماد ظرافت دخترانه و زنانه، بازیگوشی و عشق
- نارنجی نماد گرما، شادی، تعادل، امنیت، آزادی و موفقیت
- قهوهای نماد زمین، ثبات، اطمینان، استقامت، سادگی و راحتی.
خصوصیات روانشناسی رنگها
طبق روانشناسی رنگ، احساسات مربوط به رنگ به اولویت شخصی و تجربیات گذشته شما با آن رنگ خاص بستگی دارد. اما باز هم با این حال میتوان خصوصیاتی برای آنها ذکر کرد.
مشکی رنگ محسوب نمیشود
رنگ سیاه رنگ اصلی، دوم یا سوم نیست. در واقع رنگ مشکی اصلا روی چرخه رنگ نیست زیرا رنگ محسوب نمیشود. رنگ سیاه از جذب تمام نورهای رنگی به وجود آمده است.
واکنشهای فردی به رنگ سیاه میتواند بسیار متفاوت باشد. برخی رنگ مشکی را نشانه ظرافت و جذابیت میدانند و به عنوان مثال طراحان مد از آن زیاد استفاده میکنند. حتی برندهای مثل تیفانی یا چنل در آرم خود از رنگ سیاه استفاده کردهاند.
گاهی رنگ سیاه قدرت را تداعی میکند. احساس شدید عصبانیت، پرخاشگری، ترس و غم و اندوه را بر میانگیزد. گاهی از کلمه سیاه در کنار سایر کلمات برای شدت بد بودن آن استفاده میکنند. مثلا دوشنبه سیاه، طاعون سیاه، جادوی سیاه، سیاه چاله، سیاه نمایی و بازار سیاه.. در بسیاری از سنت ها، رنگ سیاه با مرگ و عزاداری همراه است.
در فنگ شویی گفته میشود که رنگ سیاه با عنصر آب در ارتباط است و قدرت، رمز و راز و آرامش را بر میانگیزد هنگامی که از آن کم استفاده میشود، رنگ سیاه بر روی زمین تاثیر میگذارد. به همین دلیل در دکوراسیون خانه برای درهایی که رو به شمال، شرق یا جنوب شرقی هستند، یک درب سیاه را در نظر بگیرید. اگر در قسمت شمالی منزل خود دفتر کار دارید، یک دیوار آن را سیاه رنگ کنید. رنگ کف اتاق را در قسمت شمالی سیاه کنید. سیاه و سفید را در اتاق لباسشویی یا آشپزخانه خود امتحان کنید. سعی کنید لوازم جانبی مشکی مانند دستگیره، قاب یا گلدان را در اطراف خانه خود قرار دهید.
رنگ سفید رنگی پاک اما سرد
بسیاری از افراد رنگ سفید را خالص میدانند، در حالی که دیگران با دیدنش احساس سرما و خنکی میکنند. در بسیاری از فرهنگها، رنگ سفید اغلب نماد عروسی، بیمارستان و فرشتگان است و اغلب برای انتقال حس پاکی، تمیزی و آرامش از آن استفاده میشود. با این حال، در بعضی از فرهنگهای شرقی، رنگ سفید به طور نمادین با مرگ و غم ارتباط دارد و اغلب رنگی است که در مراسم تشییع جنازه و سایر مراسم عزاداری استفاده میشود.
سفید نشاندهنده خلوص، پاکیزگی، طراوت و سادگی است. رنگ سفید اغلب مانند یک تخته خالی به نظر میرسد، نمادی از یک شروع جدید یا یک شروع تازه است.
اما سفید رنگ سردی است. اتاقهایی که کاملاً سفید رنگ شده اند علاوه بر این که جادار به نظر برسند در عین حال خالی، سرد و غیرصمیمی هم به چشم آیند و حتی خسته کننده، بیرمق و خشن.
رنگ سفید روشن است و جزئیات را برجستهتر نشان دهد. طراحان اغلب از رنگ سفید برای و بزرگتر نشان دادن اتاق استفاده میکنند.
رنگ سفید در فنگ شویی رنگی قدرتمند است که برای ایجاد هماهنگی بین عناصر به کار میرود. رنگ سفید در کنار فلز، چوب و شیشه تطبیق خوبی دارد. برای تعادل بیشتر در کنار آن از بخشهای کوچکی رنگ مشکی استفاده میکنند. رنگ سفید برای آشپزخانه، اتاق نشیمن، حمام و اتاق خواب بسیار مناسب است. لازم نیست کل این محیطها سفید باشد. وجود گلهای سفید در گلدانهای سفید یک روش اقتصادی برای ترکیب رنگ سفید در محیط شما است.
فام قهوهای، انعطاف پذیر
قهوهای یک رنگ طبیعی است که حس قدرت امنیت، ایمنی و اطمینان را بر میانگیزد. قهوهای همچنین میتواند احساس تنهایی، غم و انزوا ایجاد کند. در مقادیر زیاد، میتواند خشن و تهی به نظر برسد، مانند یک بیابان بزرگ و خالی از زندگی.
فام قهوهای احساس گرما، راحتی و امنیت را هم به ذهن القا میکند. اما طیفهای رنگ قهوهای میتواند پیچیده باشد.به عنوان مثال رنگهای تیره مانند قهوهای با احساسات منفی بیشتری همراه هستند.
طبق روانشناسی رنگ قهوهای خاکی گاهی اوقات خستهکننده و کسلکننده به نظر برسد. قهوهای روشن مانند بژ اغلب به عنوانرنگی خنثی در طراحی و مد استفاده میشود.
در فنگ شویی قهوهای نمادی از چوب است ممکن است تاریک و غنی و یا ممکن است روشن و سبک است. اگر چه این رنگ پر انرژی و پرطرفدار است، اما باید از قهوهای در تزئینات به میزان کم استفاده شود و با رنگهای دیگر کاملاً متعادل باشد. آبی به دلیل همخوانی آب و خاک، رنگ خوبی برای ترکیب با قهوهای است.
قرمز رنگ احساسات
در روانشناسی، قرمز شدیدترین احساسات را تحریک میکند. قرمز گرمترین و متناقضترین رنگ است. در حقیقت، این رنگ آتشین با شور و عشق و همچنین قدرت و عصبانیت ارتباط دارد.
به لطف طول موجهای طولانی، قرمز یکی از بارزترین رنگها در چرخه رنگ است. توانایی آن در جلب توجه سبب شده که از این رنگ اغلب برای هشدار در مورد خطر استفاده میشود. به عنوان مثال در علائم رانندگی، آژیرها، ماشینهای آتش نشانی و چراغ راهنمایی.
در بسیاری از موارد افراد رنگ قرمز را با احساسات منفی و خطرناک مرتبط میدانند که دلیل آن میتواند رنگ آتش، خون، رنگ حیوانات سمی یا خطرناک باشد.
قرمز تحریککننده هم هست. مطالعات نشان داده که قرار گرفتن در معرض رنگ قرمز یا پوشیدن آن میتواند برخی اثرات جسمی مثل فشار خون بالا، افزایش متابولیسم، افزایش ضربان قلب و افزایش میزان تنفس را به همراه دارد. این رنگ اشتها را زیاد میکند و از رنگهای محبوب دکوراسیون رستورانها است.
رنگ قرمز نماد عصبانیت است. به این دلیل که بسیاری از افراد هنگام عصبانیت قرمز میشوند. اما همیشه نشانه خطر و پرخاشگری نیست و با اشتیاق و عشق هم ارتباط دارد.
رنگ آبی آرامش آسمان
بسیاری از مردم رنگ آبی را دوست دارند به خصوص آقایان. به همین دلیل رنگی سنتی و محافظهکارانه است. علاوه بر این احساس آرامش را به ذهن منتقل میکند.
رنگ آبی اغلب به عنوان نشانهای از ثبات و اطمینان است. به همین دلیل در مشاغلی که میخواهند امنیت را به تصویر بکشند در بازاریابی و تبلیغات خود از رنگ آبی استفاده میکنند.
بسیاری از ادارات و شرکتها در تزئین و رنگآمیزی خود از رنگ آبی استفاده میکنند. چون تحقیقات نشان داده که افراد در اتاق آبی فعالتر هستند. اما همین رنگ آبی چون رنگی سرد است، گاهی حس غم و دوری را منتقل میکند، حتی باعث کاهش اشتها میشود. رنگ آبی میتواند ضربان نبض و دمای بدن را هم کاهش دهد.
فام سبز تداعی طبیعت
رنگ سبز ارتباط شدیدی با طبیعت دارد به طوری که افراد بلافاصله با دیدن رنگ سبز به یاد چمنزار، درختان و جنگلها میافتند به همین دلیل این رنگ به عنوان یک رنگ با طراوت و آرام توصیف میشود. این رنگ نشاندهنده آرامش، خوش شانسی، سلامتی و حسادت است.
رنگ سبز توانایی خواندن را بهبود میدهد، استرس را از بین میبرد و به بهبودی بیماری کمک میکند به همین دلیل در بسیاری از محیطهای درمانی از این رنگ استفاده میشود.
رنگ زرد گرمابخش و انرژیزا
فام زرد به سرعت جلب توجه میکند اما در صورت استفاده بیش از حد نیز زننده است. میتواند گرم و روشن به نظر برسد، اما میتواند منجر به خستگی بینایی هم شود.
رنگ زرد میتواند متابولیسم را افزایش میدهد و انرژیزا است. در عین حال رنگی شاد و گرم است.
رنگ زرد همچنین به دلیل انعکاس زیاد نور برای چشم خستهکننده است. استفاده از رنگ زرد به عنوان پس زمینه در موارد شدید منجر به خستگی چشم یا کاهش بینایی شود. اما از طرفی رنگ زرد یکی از قابل مشاهدهترین رنگها است به همین دلیل توجهها را به خود جلب میکند.
این رنگ با وجود شاد بودن، در بعضی افراد احساس ناامیدی و عصبانیت ایجاد کند.
فام بنفش مرموز و تخیلی
مردم اغلب رنگ بنفش را مرموز، معنوی و تخیلی توصیف میکنند. بنفش نماد سلطنت و ثروت است. در دوران باستان، برای تولید رنگهای خاص مثل رنگ کهبنفش کمتر در طبیعت وجود داشت هزینه زیادی صرف میشد.به همین دلیل ثروتمندان تنها افرادی بودند که توانایی خرید چنین وسایل گران قیمتی را داشتند.
از نظر دیداری، بنفش یکی از سختترین رنگها برای تشخیص است. قویترین طول موج الکترومغناطیسی را دارد که فقط چند طول موج از اشعه ایکس و اشعه گاما بالاتر است.
در نوشتن، گاهی اوقات از عبارت «نثر بنفش» برای توصیف نوعی نوشتن استفاده میشود كه همراه با دروغهای بسیار تخیلی یا اغراقآمیز است.
رنگ نارنجی، قوی و پر انرژی
نارنجی رنگی بسیار قوی و پر انرژی و شاید حتی مبتذل است.. این رنگ هم مانند زرد و قرمز، میتواند بسیار جلب توجه کند، به همین دلیل است که اغلب در تبلیغات استفاده میشود.
مردم اغلب نارنجی را روشن، شاد و نشاطآور توصیف میکنند. در برخی موارد، به نظر میرسد خیلی روشن و کسلکننده است. نارنجی دقیقاً مانند بنفش، رنگی بحث برانگیز است. مردم یا آن را دوست دارند یا از آن متنفر هستند.
نارنجی انرژی، هیجان، اشتیاق و گرما را به ذهن منتقل میکند. از نارنجی اغلب برای جلب توجه استفاده میشود، مانند علائم راهنمایی و رانندگی و تبلیغات. نارنجی رنگ غروب آفتاب و میوههایی مانند پرتقال و نارنگی است، به همین دلیل این فام، زیبایی غروب خورشید یا طعم مرکبات، پاییز و رنگ برگها و کدو تنبلها را را در ذهن زنده میکند.
فام صورتی، ظرافت و زیبایی دخترانه
رنگ صورتی رنگی آرامبخش است که با عشق، مهربانی و زنانگی همراه است. در عین حال میتواند پر تحرک باشد. افرادی که به رنگ علاقهمند میشوند، خاطرات دلپذیری از رنگ دارند، در حالی که کسانی که آن را دوست ندارند ممکن است ارتباط منفی یا ناخوشایندی با آن داشته باشند.
صورتی رنگ قرمز روشن است و معمولاً با عشق در ارتباط است. این رنگ اغلب به عنوان یک فام دخترانه و زنانه توصیف میشود به همین دلیل اسباب بازیهای دختران معمولاً صورتی و بنفش هستند.
روانشناسی رنگها برای دکوراسیون خانه
رنگ اتاق، بخشی جدایی ناپذیر از زندگی روزمره شماست آنها بر روحیه و سطح انرژی شما تأثیر میگذارد و بازتاب مستقیم شخصیت شما هستند. افرادی که در یک خانه زندگی میکنند با انتخاب رنگهایی که نشاندهنده ترجیحات و شخصیت آنها باشد، آن را زیبا میکنند. رنگ قدرت تغییر شکل و اندازه وسایل و اتاق را دارد.
ولی هنگام تصمیمگیری در مورد رنگ دکوراسیون و رنگ آمیزی خانه ابتدا باید از خود بپرسید:
- چه بخشی از اتاقم را باید رنگ کنم؟
- این رنگ چه تاثیری بر روحیهام خواهد داشت؟
- به فکر ایجاد چه فضایی را در اتاق هستم؟
- چه رنگهایی با آن روحیه و فضا مطابقت دارد؟
با پاسخ به این سوالات و راهنمایی مشاوران میتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید ولی بد نیست که خودتان هم اطلاعاتی در این زمینه کسب کنید.
رنگهای مناسب برای قسمتهای مختلف خانه
بهترین رنگها برای اتاق خواب
اتاق خواب محل آرامش است، بنابراین رنگ اتاق خواب باید آرامش و راحتی را به شما القا کنند. با توجه به روانشناسی رنگها، سبز، آبی و بنفش میتوانند این آرامش را به وجود آورد. اما نارنجی و آبی پاستلی برای اتاق خواب مناسب نیستند.
سبز علاوه بر آرامش تاثیر مثبتی بر باروری دارد. علاوه بر این سبب کاهش فشار خوب و تنظیم ریتم ضربان قلب میشود. بنفش در طیف روشن، مانند فام اسطوخودوس و یاس بنفش، آرامش را به اتاق خواب منتقل میکند بدون این که سرما را منتقل کند.
نارنجی رنگی روشن و انرژیزا است که با هدف ایجاد آرامش برای اتاق خواب در تضاد است. آبی پاستلی در اتاقی که نور طبیعی کمی دریافت میکند، به طرز ناخوشایندی حس سردی را منتقل میکند.
بهترین رنگ برای اتاق نشیمن
رنگهای اتاق نشیمن باید متناسب با روحیه شما و ایجادکننده حس راحتی و رفاقت در فضا باشد. رنگهای شاد و آرام بخش مانند سبز و آبی را برای این اتاق در نظر بگیرید. برای هیجان بیشتر، از روانشناسی ترکیب رنگها بهره ببرید و آنها را با رنگ قرمز ترکیب کنید. سبز در ترکیب با آرامش رنگ آبی و شادی فام زرد، ترکیبی چشمنواز برای نشیمن است. اگر رنگ آبی را به تنهایی استفاده میکنید سعی کنید طیف ملایمتری از رنگ آبی را انتخاب کنید.
نارنجی برای نشیمن چندان مناسب نیست چون سرشار از انرژی است. البته میتوانید آن را به مقدار کم با رنگهای مکملش که یکی از آنها سبز است استفاده کنید.
بهترین رنگ برای سرویس بهداشتی
در حمام، روی آرامش بخش بودن رنگها تمرکز کنید. رنگهای زرد، آبی و بنفش برای رنگ دیوارهای سرویس بهداشتی مناسب است. زرد یک رنگ روشنکننده است که انرژی را منتقل میکند. رنگ آبی احساس آرامش را در حمام شما به ارمغان میآورد و البته بنفش روشن آرامش بیشتری ایجاد میکند.
ولی سعی کنید در سرویس بهداشتی از رنگهایی مثل قرمز و طیف رنگی آن و نارنجی استفاده نکنید چون آرامش محیط را مختل میکنند.
بهترین رنگ برای آشپزخانه
آشپزخانه یک فضای مشترک است که خانواده در آن جمع میشوند. به همین دلیل میتوانید در رنگهای آشپزخانه خلاقیت داشته باشید و شادی را منتقل کنید. زرد پر رنگ که شور و نشاط ایجاد میکند، آبی گرم که سبب آرامش میشود و بنفش براق برای آشپزخانه مناسبند. رنگ مشکی و قهوهای رنگهایی هستند که انتخاب خوبی برای آشپزخانه نخواهند بود.
بهترین رنگ برای اتاق غذاخوری
رنگهایی که اشتها را تقویت میکنند بهترین برای غذاخوری هستند. فام قرمز افراد را به هم نزدیک میکند و اشتها را تحریک میکند. رنگ زرد انرژی مثبت، شادی و البته گرسنگی را افزایش میدهد. بنفش تیره هیجان و تجمل به ارمغان میآورد.
از طرفی رنگ آبی باعث خواب آلودگی و کاهش اشتها میشوند و سبز در طیف روشن از سطح انرژی کم میکند و باعث کمتر غذا خوردن میشود. به همین دلیل انتخاب مناسبی برای غذاخوری نخواهند بود.
بهترین رنگ برای محیط های کاری
رنگ باعث ایجاد خلق و خوی خاصی در افراد میشود و از این ویژگی میتوان به عنوان یک مزیت در محل کار استفاده کرد.
آبی نماد بهرهوری و مورد علاقه بسیاری از شرکتها در سراسر جهان است آرامش بخشی رنگ آبی برای ایجاد نظم، اعتماد به نفس، آرامش و رسمیت مناسب است. در صورت ترکیب با رنگ سفید، باعث میشود هر فضایی تازهتر به نظر برسد. فام آبی بهترین رنگ برای دفتر کار، اتاق ملاقات و محیطهای تحقیقاتی است.
سبز نماد تعادل و هماهنگی در محیط کاری است. فام سبز به عنوان الهام بخش خلاقیت و بهرهوری در محیط کار شناخته شده و به کارکنان کمک میکند تا به به راحتی فکر و مشورت کنند. علاوه بر این کمترین میزان فشار را روی چشم میآورد. فضاهای کاری، سالنها و اتاق استراحت کارمندان بهترین گزینه برای رنگ سبز است. راه عالی برای ترکیب رنگ سبز در فضای کار خود این است که برخی گیاهان به محیط کار منتقل کنید.
ترکیب سبز و آبی هم سبب بهبود کارایی و تمرکز در محیط کار میشود.
قرمز انرژیزا است، به همین دلیل مناسب محیطهای کاری است که نیاز به فعالیت بدنی یا کار شبانه دارند. کافه تریا در دفاتر اداری، راهروها و محلهای شبکاری انتخابهای مناسبی برای رنگ قرمز هستند.
فام زرد باعث شادی میشود. این رنگ به خوش بینی و نوآوری دامن میزند. برای افرادی که برای کار به یک مکان سرزنده احتیاج دارند، رنگ زرد انتخاب خوبی است. هر فضای که در آن از زرد حتی به عنوان رنگ مکمل استفاده میشود؛ گرمتر، شادتر و سرگرم کنندهتر به نظر میرسد. علاوه بر این اعتماد به نفس را هم القا میکند. زرد برای فضاهای کلاب، کافه تریا و مکانهای تفریحی انتخابی مناسب است.
رنگ سفید با تعادلی که ایجاد میکند باعث میشود که فضاها بزرگتر و روشنتر به نظر برسند. اما دیوارهای کاملاً سفید کارمندان را مستعد خطا میکند. اما هنگامی که به صورت ترکیبی استفاده میشود آنها را زندهتر نشان خواهد داد. مناطق تفریحی بزرگ، دفاتر با نور طبیعی زیاد و لابیها انتخابهای مناسبی برای رنگ سفید هستند.
رنگهای خنثی مانند خاکستری و بژ در ترکیب با سایر رنگها در محیط کاری تاثیر آن رنگها را از بین میبرد. به عنوان مثال، رنگ خاکستری افراد را به منفعل بودن و کمبود انرژی تشویق میکند.
دنیای رنگها را کاوش کنید
دنیای رنگها موضوعی فوقالعاده مفصل و منبع جذابیت بیپایان هستند. ولی باید آگاه باشید که چگونه بهترین رنگها را برای دکوراسیون خود انتخاب کنید. شناخت خصوصیات روانشناسی رنگها در این امر کمک شایانی میکند.