یکی از رنگ‌های بسیار محبوب در نقاشی ساختمان، رنگ پلاستیک می‌باشد. رنگ پلاستیک ساختمانی به دلیل قیمت پایین آن نسبت به دیگر رنگ‌های ساختمانی از یک طرف، و پایه آب بودن این رنگ‌ها از سوی دیگر، استفاده وسیعی در نقاشی ساختمان پیدا کرده است. به این موارد اگر سابقه تولید این رنگ در کشورمان را اضافه نماییم دلیل فراگیری استفاده از این رنگ در بخش ساختمان و نقاشی ساختمان مشخص‌تر می‌شود.
تولید رنگ پلاستیک، تقریبا از ابتدای دهه‌ی چهل شمسی در ایران شروع شد. بلافاصله با مشارکت فنی و تکنولوژیکی یکی از شرکت‌های آلمانی، تولید رزین پایه مورد نیاز این رنگ‌ها، یعنی پلی وینیل استات، در یک شرکت ایرانی شروع شد. تولید رزین پلی وینیل استات در داخل کشور، سبب توسعه تولید و استفاده‌ی رنگ پلاستيک در سطح گسترده در کشور شد.
همانطور که اشاره شد رنگپلاستیک مورد مصرف در نقاشی ساختمان پایه آب می‌باشد این بدان معنی است که حلال اصلی این رنگ، آب بوده و بنابراین رقیق سازی آن نیز با آب صورت می‌گیرد و ابزار و سایل مورد استفاده برای نقاشی ساختمان با این رنگ‌ها به راحتی با آب قابل شستن و تمیز کردن هستند.
انواع رنگ پلاستیک ساختمانی
رنگ پلاستیک ساختمانی، به دو صورت عمده‌ی "نیم پلاستیک" و "تمام پلاستیک" تولید و عرضه می‌شود. تفاوت این دو در مقدار رزین استفاده شده برای ساخت آنهاست و همانطور که از اسمشان پیداست رنگ نیم‌پلاستیک از درصد کمتری نسبت به رنگ تمام‌پلاستیک برخوردار است. وقتی که درصد رزین پلی وینیل استات در ترکیب رنگ پایین باشد درجه براقیت آن هم پایین می‌آید و درنتیجه مقاومت آن نیز از نظر قابلیت شستشو و دوام، نسبت به تمام‌پلاستیک پایین‌تر خواهدبود.
تنوع نام و برند و کیفیت رنگ‌های پلاستيک در بازار بسیار زیاد است و رنگ‌های نیم‌پلاستیک و یا تمام‌پلاستیک با ده‌ها نسبت اختلاط مواد اولیه ممکن است در بازار باشد. شناخت کیفی این رنگ‌ها از لحاظ پوشش، دوام و سهولت اجرا با قلم و غلطک، به صورت تجربی برای نقاشان ساختمان حاصل می‌شود هر چند که گاهی ممکن است نقاشان ساختمان درباره یک برند و نام نظر یکسانی نداشته باشند.
رنگ پلاستیک عمدتا با فام سفید تولید می‌شود.
فرمول رنگ پلاستیک ساختمانی
فرمول رنگ پلاستیک ساختمانی به اختصار عبارت است از: رزین پلی وینیل استات، دی اکسید تیتانیوم (تیتان)، کربنات کلسیم (کربنات)، آب و مقدار اندکی حلال کمکی و درصد بسیار جزیی چند نوع افزودنی شامل غلظت دهنده و کنترل کننده پی اچ (پ‌هاش).
رنگپلاستیک، یکی از پرکاربردترین رنگ‌های ساختمانی است. به ویژه زمانی که رنگ‌های ساختمانی محدود به رنگ روغنی و پلاستیک بودند، رنگپلاستیک، گاهی در همه بخش‌ها به غیر از سطوح فلزی به کار گرفته می‌شد. ولی با گذشت زمان و پیدایش نسل جدید رنگ‌های ساختمانی که رنگ آکریلیک گفته می‌شود، و با توجه به نقاط ضعف این رنگ‌ها (در ادامه به نقاظ ضعف این رنگ‌ها پرداخته شده است) مصرف آن در نقاشی ساختمان، بیشتر به اجرا روی سقف‌ها محدود شد.
رنگ پلاستیک ساختمانی به دلیل ضعف در برابر نم و رطوبت و آب، نباید روی سقف فضاهایی مانند آشپزخانه و سرویس‌های حمام و دستشویی‌ها که رطوبت بیشتری نسبت به دیگر فضاهای ساختمان دارند استفاده شود.
نوع بسته بندی رنگ پلاستيک در کارخانه‌های تولید کننده، بیشتر در سطل‌های یک گالن و دبه می‌باشد. اگر چه ممکن است بنا بر سفارش مشتری دربسته بندی‌های دیگر نیز ارایه گردند.
هر دو و نیم گالن حجم، یک دبه گفته می‌شود.
مزایا و معایب رنگ پلاستیک ساختمانی
مزایا
- پایه آب است و فاقد حلال‌های مخرب محیط زیست یا مضر برای سلامتی انسان است.
- دارای پوشش بالایی بوده و به سرعت انجام کار کمک شایانی می‌کند.
- قیمت آن پایین بوده و برای نقاشی سقف مقرون به صرفه است.
- بی بو است.(البته یکی دو ساعت اول پس از اجرا کمی بو دارد که به سرعت از بین می‌رود.)
- ویژگی استثنایی رنگ‌های پلاستیک ساختمانی خاصیت صدا گیری آن است. این رنگ‌ها در جذب و سایلنت نمودن صوت در فضای ساختمان، بویژه اگر به شکل ضخیم و طرح دار اجرا شوند نقش به سزایی دارند.
معایب
- مقاومت پایینی در برابر نم و رطوبت و آب دارد.
- مقاومت نوری پایینی داشته و به مرور دچار تغییر رنگ می‌شود.
- قابلیت شستشوی ضعیفی دارد.
- قلم خوری بسیار پایینی داشته و اجرای با غلطک هم نیاز به دقت دارد.
- مقاومت مکانیکی پایینی داشته و بسیار آسیب پذیرند.
- خیلی چرک پذیرند.
آماده سازی رنگ پلاستیک
آماده سازی رنگ پلاستیک برای نقاشی ساختمان یعنی رساندن غلظت رنگ داخل سطل به اندازه مناسب و قابل استفاده بر روی سطوح. برای رقیق‌سازی، فقط کافی است مقداری آب به آن اضافه کرده و به خوبی هم زده شود. میزان آب اضافه شده باید کنترل شده، و همچنین از مقادیر کم اقدام به اضافه کردن آب نمود.
رنگپلاستیک به میزان 10% الی 20% وزنی رنگ داخل سطل، آب خوری داشته و نباید از حد تجاوز شود. در صورت اضافه کردن میزان آب بیشتر، احتمال به هم خوردن بالانس و تعادل مواد داخل رنگ بالا رفته و خواص رنگ تغیر جدی پیدا می‌کند. پس از آماده شدن رنگپلاستیک، آماده اجرا روی سطوح می‌شود.
رنگپلاستیک ساختمانی فقط در فام (رنگ) سفید تولید می‌شود. بیشتر نقاشان ساختمان برای رنگ‌آمیزی سقف با رنگ پلاستيک، مقدار کمی پودر لاجورد در مرحله آماده سازی به سطل رنگ اضافه می‌کنند. این پودر لاجورد علاوه بر اینکه به ایجاد پوشش بهتر این‌رنگ کمک می‌کند، اثر خوبی بر روی سفیدی سقف ایجاد می‌نماید.
ترکیب رنگ پلاستیک یا تینت کردن آن، عبارت است بدست آوردن فام‌های غیر از فام سفید.
کاتالوگ رنگ پلاستیک یا همان کالیته، به شکل استاندارد وجود ندارد ولی از کدهای مورد استفاده برای رنگ‌های ساختمانی دیگر می‌توان استفاده نمود.
مادر رنگپلاستیک (مادررنگ‌های همه کاره) در رنگپلاستیک حل می‌شود. بنابراین برای تینت کردن و تغییر فام رنگ، می‌توان از آنها استفاده نمود. برای بدست آوردن فام رنگ، قبل از اینکه مادررنگ را درهمه رنگ موجود در داخل سطل بریزید، چند سی سی از رنگ داخل سطل را روی یک کاغذ گلاسه ریخته و سپس یکی دو قطره از مادررنگ را کنار آن بچکانید و آهسته آنها را ترکیب کنید. پس از اینکه به فام دلخواه رسیدید، سطل رنگ را تینت نمایید.
فام فیلم خیس و خشک شده‌ی رنگ پلاستیک، ممکن است یکی دو پرده با هم اختلاف داشته باشد.
آموزش کامل نقاشی ساختمان با رنگپلاستیک را می‌توانید در دوره مربوطه مطالعه نمایید.
سوالات متداول در مورد رنگ پلاستیک
آیا می‌توان رنگ پلاستیک را روی رنگ روغن زد؟
بله. قبل از رنگ‌آمیزی، کثیفی، ترک‌ها، و ناهمواری‌ها را برطرف کنید، سپس رنگپلاستیک را با این شرط که نه خیلی شل و نه خیلی سفت باشد روی سطح اجرا کنید.
